Murat Açık, Ankara Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik AD, Altındağ/Ankara, Türkiye e-mail: macik0233@gmail.com

 ABSTRACT

Objective: The aim is to determine metabolic syndrome (MetS) parameters in female university students who are residing at a dormitory and depending factors such as eating habits, physical activity level and smoking.

Methods: The study is consisted of female students living in the dormitory. Of the respondents who read the voluntary consent form and agreed to participate in the study, 90 female students formed whose requested information was provided (frequency of food consumption, anthropometric measurements, biochemical data) formed the sample of the study. Analysis of the data was conducted with the SPSS program.

Findings: While only 5.6% of the students reported smoking, the percentage of students consuming alcohol was 17.8%. The BMI of the students was found to be 22,6 ± 6 kg / m2, waist circumference was 71,1 ± 5,88 cm, waist -hip ratio was 0,72 ± 0,04, and waist-height ratio was 0,43 ± 0,03. When the risk factors of MetS were examined, blood, biochemical findings, and blood pressure were within the normal reference values. When asked about the number of meals consumed by the students, it was found that 63.3% of the students consume their meals for three times a day. 38.9% of the students reported that they regularly consume main meals. It was determined that biscuit -cracker and tea had the highest average preference score during the snacks. It was reported that 60% of the students consume fast-food, 31.1% of them consume carbonated drinks, 40% of them consume chips and 35.5% of them consume processed meat products at least once a week. On the other hand, it was found that 26,7% of the students eat fish, 24,4% of them eat green leafy vegetables, 12,2% of them eat citrus fruits, 45,6% of them eat olive oil and 43,3% of them eat oily seeds. Moreover, it was discovered that only 7.7% of the students consume daily milk, yogurt or ayran. It was found that 37,8% of the students consume legumes once or less every 15 days. The percentage of those who consume other fruit daily is only 10%.

Conclusion: Despite the fact that the students show a healthy metabolic profile, they are not in a good position on eating habits. A number of negative habits were identified, such as the fact that the majority of the students do not have regular physical activity and prefer the unhealthy food primarily during the snacks. In addition, a large majority of students were found to have received some nutrients and food groups that reduce the risk of MetS below the recommended levels. In this regard, it is essential to gain adequate and balanced eating habits and regular physical activity habits to create a  healthy lifestyle for university students who constitute an important potential of our country.

Keywords: MetS (Metabolic Syndrome), eating habits, university students

Yurtta Kalan Üniversiteli Kız Öğrencilerde Metabolik Sendrom Risk Faktörlerinin Değerlendirilmesi

ÖZET

Amaç:  Yatılı  okuyan  üniversiteli  kız  öğrencilerde  metabolik  sendrom  (MetS)  parametreleri  ve  buna  bağlı  olarak  beslenme
alışkanlıkları, fiziksel aktivite düzeyi ve sigara kullanma gibi faktörlerini saptamaktır.

Yöntemler: Araştırma evrenini yurtta kalan kız öğrenciler oluşturmuştur. Gönüllü onam formunu okuyup, imzalayan çalışmaya katılmayı kabul edenler arasından, istenilen bilgileri tam olan (besin tüketim sıklıkları, antropometrik ölçümleri, biyokimya sal verileri ) 90 kız öğrenci ise çalışma örneklemini oluşturmuştur. Verilerin analizi SPSS programı ile yapılmıştır.

Bulgular: Öğrencilerin sadece %5,6’sı sigara kullandığını bildirirken, alkol tüketenlerin oranı % 17,8’ dir. Öğrencilerin BKİ değeri 22,6±6 kg/m2, bel çevresi 71,1±5,88 cm, bel kalça oranı 0,72±0,04 ve bel boy oranı 0,43±0,03 olarak saptanmıştır. MetS risk faktörlerine bakıldığında kan biyokimyasal bulgular ve kan basıncı normal referans değer aralığındadır. Öğrencilere tüketilen öğün sayısı  sorulduğunda,  öğrencilerin  %63,3’  ü  3  öğün  tükettiği  saptanmıştır.  Öğrencilerin  %38,9’  u  düzenli  olarak  ana  öğün yaptıklarını bildirmişlerdir. Ara öğünde bisküvi-krakerin ve çay en fazla ortalama tercih puanına sahip olduğu saptanmıştır. Öğrencilerin %60’ı fast food, %31,1’ i gazlı içecek, %40’ ı cips ve %35,5’ i işlenmiş et ürünlerini haftada en az bir kez tükettiklerini bildirmişlerdir. Diğer taraftan ise öğrencilerin %26,7’ si balık, %24,4’ ü yeşil yapraklı sebzeler, %12,2’ si turunçgiller, % 45,6’ sı zeytinyağı ve %43,3’ ü yağlı tohumları hiç tüketmedikleri saptanmıştır. Ayrıca öğrencilerin sadece %7,7’ si günlük süt, yoğurt veya ayran  tükettiği  saptanmıştır.  Kuru  baklagil  tüketimine  bakıldığında,  %37,8’  i  on  beş  günde  bir  veya  daha  seyrek tükettikleri bulunmuştur. Diğer meyveleri günlük olarak tüketenlerin oranı ise sadece %10 olduğu saptanmıştır.

Sonuç: Öğrencilerin metabolik açıdan sağlıklı profil çizgisinde olmasına rağmen beslenme alışkanlıkları konusunda yeterince i yi bir konumda  değildir.  Özellikle  öğrencilerin  çoğunluğu  düzenli  fiziksel  aktivite  yapmamaları  ve  ara  öğünde  sağlıksız  besinlerin öncelikli tercih etmeleri gibi bir takım olumsuz alışkanlıklar saptanmıştır. Ayrıca öğrencilerin büyük bir çoğunluğu MetS riskini azaltan bazı besin ve besin gruplarını önerilen miktarların altında aldığı tespit edilmiştir. Bu konuda ülkemizin önemli bir potansiyelini oluşturan üniversite gençlerine yönelik sağlıklı yaşam tarzının kazandırılması için yeterli ve dengeli beslenme alışkanlığı ve düzenli fiziksel aktivite alışkanlığı kazandırılması elzemdir.

Anahtar kelimeler: MetS (Metabolik Sendrom), beslenme alışkanlıkları, üniversite öğrencileri

Dicle Med J  2017;44(4):305-314

doi: 10.5798/dicletip.362270