Demet Taş, Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hematoloji Onkoloji Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Ankara, Turkey e-mail: demettas19691@hotmail.com

 ABSTRACT

Objective: Chronic Health Conditions (CHC) and problems among adolescents have recently become more frequent. CHC may have an influence on their perception of quality of life and self-efficacy. This research aimed to compare quality of life and self-efficacy among adolescents with CHC and without CHC.

Methods: The research was conducted with 778 adolescents from a high school. Students were asked as follows: “Have  you  had  any  health  condition  which  requires  a  doctor  supervision  and/or  which  requires  continuous medication (pills, injection, oral or nasal usage) at least for 6 months or more?” All students completed the Self - Efficacy Questionnaire for Children (SEQ-C) and Pediatric Quality of Life Inventory (PedsQL).

Results: All diseases declared by the students are accepted as chronic health conditions. The frequency of having chronical health condition is 19.5% among the high school students. PedsQL for adolescents with CHC were significantly lower compared to those without CHC (p<0.001). When sub-groups of PedsQL were examined, it was found that adolescents with CHC had significantly lower school functioning scores compared to other subscale scores (p=0.005). There was no statistically significant difference between the participants with CHC and others in terms of (SEQ-C) (p>0.05).

Conclusion: It has been observed that the PedQL of students with chronic health problems was negatively affected as a result of  our  work. Lower QoL  associated with school functioning of  adolescents with chronic health problems suggests the importance of school-related factors (friends, teachers and physical structure) in the intervention of improving quality of life.

Keywords: Chronic health conditions, adolescent, self-efficacy, quality of life

Kronik Sağlık Sorunu Bulunan Ergenlerin Yaşam Kalitesi ve Öz-Yeterliliği

ÖZET

Amaç: Son yıllarda ergenlerde kronik sağlık sorunu sıklığının arttığı tespit edilmiştir. Ergenlerin bu dur um ile başa çıkmaya çalışırken yaşam memnuniyetinin de etkileneceği düşünülmüştür. Çalışmamızda kronik sağlık sorunu olan ve olmayan ergenlerin yaşam kalitesi ve öz-yeterlilik durumlarının karşılaştırılması amaçlanmıştır.

Yöntemler: Araştırma 778 kişinin katıldığı lise öğrencileri ile yapılmıştır. Öğrencilere demografik sorularla birlikte “Son 6 ay, ya da daha uzun süre doktor takibinde olmanızı gerektiren ve/veya devamlı ilaç (hap, iğne, ağızdan veya burundan hava uygulaması gibi) kullanmanızı gerektiren bir sağlık sorununuz var mı? ( varsa lütfen hastalığın adını yazınız)” sorusu yöneltilmiştir. Bu soruya birden fazla cevap verebilecekleri belirtilmiştir. Sorunun devamında “Pediyatrik Yaşam Kalitesi Ölçeği” ve “Çocuklar İçin Öz-Yeterlilik Ölçeği”ni doldurmaları istenmiştir.

Bulgular: Öğrenciler tarafından belirtilen tüm hastalıklar kronik sağlık sorunu olarak kabul edilmiştir. Çalışmada verilen cevaplar doğrultusunda öğrencilerin %19,5’inde kronik sağlık sorunu tespit edilmiştir ve  yaş  ortalaması 16,44±1,10 bulunmuştur. Kronik sağlık sorunu bulunmayan ergenlerin yaş ortalaması ise 16,22±1,10’dir. Kronik sağlık sorunu bulunanlarda toplam yaşam kalitesi (p<0.001) ve okul işlevsellik yaşam kalitesi puanları (p=0.005), istatistiksel olarak anlamlı düşük bulunmuştur. Kronik sağlık sorunu olan ve olmayan ergenlerin öz-yeterlilik ve alt grup puanları arasında anlamlı bir farklılık görülmemiştir (p>0.05).

Sonuç: Çalışmamızın sonucunda kronik sağlık sorunu olan ergenlerin yaşam kalitesinin olumsuz etkilendiği görülmüştür. Kronik sağlık sorunu bulunan ergenlerin, okul işlevselliği ile ilgili yaşam kalitesinin düşük olması ise yaşam kalitesinin iyileştirilmesi müdahalesinde okul ile ilişkili faktörlerin (arkadaş, öğretmen ve fiziki yapı) önemini ortaya koymuştur.

Anahtar kelimeler: Kronik sağlık sorunu, yaşam kalitesi, öz-yeterlilik, ergen

Dicle Med J  2017;44(3):257-265

doi: 10.5798/dicletip.339004