Ersan Odacı, Histoloji ve Embriyoloji Ana Bilim Dalı Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Trabzon, Türkiye e-mail: eodaci@gmail.com; eodaci@yahoo.com

ABSTRACT

Objectives: Cell phones are the main source of exposure to electromagnetic field (EMF) in adolescents. EMF from cell phones can cause oxidative stress in tissues. Impairment of the morphology or biochemistry of the pancreas will inevitably have serious consequences. We evaluated the effects of 900-MHz EMF applied throughout adolescence on the adult rat pancreas.

Methods: 24 male Sprague Dawley rats aged 21 days were divided equally into control (CGr), Sham (SGr) and EMF (EMFGr) groups. EMFGr was exposed to the effect of a continuous 900-MHz EMF inside a cage throughout the adolescent period (days 21-59) for 1 hour. SGr rats were placed inside the cage for 1 hour daily over the same period without being exposed to EMF. All rats were sacrificed and their pancreases removed at the end of the study for biochemical and histopathological investigations. Hematoxylin and eosin staining was performed for histopathological evaluations, and the TUNEL method was used to assess apoptosis.

Results: Histopathological examination of sections stained with hematoxylin and eosin revealed no pathology in pancreatic tissues in any group. Islets of Langerhans and acini had normal morphological structures. Additionally, the EMFGr apoptotic index was statistically significantly higher than in CGr and SGr. Biochemically, malondialdehyde levels in both EMFGr and SGr increased significantly, while superoxide dismutase levels decreased significantly compared to CGr. EMFGr glutathione levels were statistically significantly higher and catalase levels were lower compared to both CGr and SGr.

Conclusion: Our study results show that exposure to a continuous 900-MH for 1 h a day throughout adolescence may cause anincrease in oxidative stress and apoptosis in the rat pancreas.

Key words: Pancreas, oxidative stress, electromagnetic field, male rat

Adolesan dönemleri boyunca günde 1 saat kesintisiz 900 megahertz elektromanyetik alan maruziyetini takiben erişkin erkek sıçan pankreasındaki histolojik ve biyokimyasal değişiklikler

ÖZET

Amaç: Adolesanlar için ana elektromanyetik alan (EMA) kaynağı cep telefonlarından yayılan EMA dokularda oksidatif strese yolaçabilir. Bu durumda pankreasta meydana gelebilecek yapısal veya biyokimyasal bozukluklar ciddi sonuçlara neden olabilir. Bu nedenle sunulan çalışmada adolesan dönem boyunca 900 Megahertz (MHz) EMA etkisine maruziyetin yetişkin sıçan pankreasındaki etkileri değerlendirildi.

Yöntemler: 24 adet 21 günlük Spraque Dawley cinsi erkek sıçan; kontrol (KGr), Sham (SGr) ve EMA (EMAGr) grubu olmak üzere üç eşit gruba bölündü. EMAGr sıçanlar adolesan dönem boyunca (21-59. günler arasında) özel bir kafes içinde günde bir saat süreyle kesintisiz 900 MHz EMA etkisine maruz bırakıldılar. SGR sıçanlar ise aynı dönem boyunca günde bir saat süreyle herhangi bir EMA etkisine maruz bırakılmadan aynı kafes içinde tutuldular. Tüm sıçanlar çalışma sonunda sakrifiye edilerek histopatolojik ve biyokimyasal analizler için pankreasları çıkarıldı. Histopatolojik değerlendirmeler için hematoksilen eozin boyama yapıldı. Apopitozisin değerlendirilmesindeTUNEL yöntemi kullanıldı.

Bulgular: Tüm gruplara ait hematoksilen eozin boyalı pankreas kesitlerinde yapılan histopatolojik değerlendirmelerde herhangi bir patolojiye rastlanmadı. Langerhans adacıkları, asinuslar ve diğer morfolojik yapılar tüm gruplarda normal görünümdeydi. TUNEL boyalı kesitlerde yapılan değerlendirmelerde ise EMAGr apopitotik indeksi SGr ve KGr’dan istatistiksel olarak anlamlı düzeyde daha yüksek bulundu. Biyokimyasal olarak hem EMAGr hem de SGr’ta malondialdehid seviyeleri istatistiksel olarak anlamlı düzeyde artarken süperoksit dismutaz seviyeleri KGr’na göre düşüktü. Ayrıca EMAGr glutatyon seviyeleri SGr ve KGr’ na göre istatistiksel olarak anlamlı düzeyde artarken katalaz seviyeleri düşük bulundu.

Sonuç: Çalışma sonuçlarımız adolesan dönemleri boyunca günde 1 saat kesintisiz 900 MHz EMA’ya maruz kalınmasının sıçanların pankreaslarında oksidatif stresde artışa ve apopitoza neden olabileceğini göstermiştir.

Anahtar kelimeler: Pankreas, oksidatif stres, elektromanyetik alan, erkek sıçan

Dicle Med J  2017;44(2):125-134

doi: 10.5798/dicletip.307932