D.Ü. Tıp Fak., Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları A.D. Email: fcelik@dicle.edu.tr

The aim of this study was to investigate the cost of foodservice for the university hospital by taking into account of the criteria’s of well diet balanced using information technology. The data explain cost of food were obtained from input, output of hospital food barn that processed by hospital information system for 1995, 2000-2004 years. All details for calculating thenet expenditure of food and direct cost of nutrition services were obtained from hospital information system that records all data on line. The energy and nutrient values of daily food served were calculated using the output of hospital food barn by the computer software that was developed. It was found that, our hospital catering system supplied a daily food ration of 2728 kcal and 98,1 gr protein/person in 2004. It has found that the cost of food was increased 10 times from 1995 to 2004. The expenditure of food groups that used in the hospital was 58.96% percent in the total cost of all nutrition services. The big part (28.92%) of food expenditure was red meat and pulses. It has been thought that the daily approximate food cost for per person was 3,15 YTL. The total approximate cost could be estimated by adding the cost of staffs and the various managing expenditures to the approximate food cost. These data would be used to make the hospital foodservices private.In conclusion, to be successful in managing hospital food services depends on regular inspection and to take all costs under control daily. To present the results of cost analysis for hospitals will increase the quality of foodservices and will be possible to compare with the others.

Hastane Beslenme Hizmetlerinde Direkt Maliyeti Etkileyen Faktörler ve Yaklaşık Maliyet Analizi

Bu çalışmanın amacı, bilişim sistemleriyle desteklenmiş bir üniversite hastanesi modelinde, toplu beslenme hizmetleri maliyetlerini detaylı olarak inceleyerek, yaklaşık maliyet analizleri için gerekli olabilecek bilgiyi sunmaktır. Çalışmada 1995, 2000- 2004 yılları boyunca gıda harcamaları, iaşe edilen kişi sayıları, günlük ambar iaşe çıkışları hastanenin otomasyon sisteminden takip edilerek toplanmıştır. Ayrıca oluşturulan bir bilgisayar programı ile yıllık toplam ambar çıkışları üzerinden hastaya sunulan enerji ve besin öğelerinin günlük kişi başına değerleri hesaplanmıştır. 2004 yılında hastanemizde kişi başına ortalama olarak 98,1 gr/gün protein ve 2728 kcal/gün enerji içeren gıdaların sunulduğu tespit edilmiştir.Hastanelerde beslenme hizmetleri maliyetleri birçok değişkenin bir araya gelmesiyle belirlenmektedir. Gıda harcamaları, maliyetin belirlenmesindeki en önemli detaydır. Araştırmada hastanenin gıda harcamasının 1995’ten 2004 yılına kadar yaklaşık 10 kat arttığı bulunmuştur. Ayrıca, 2005 yılının yaklaşık maliyetleri incelendiğinde, gıda harcamalarının tüm beslenme hizmetleri maliyetlerinin yaklaşık % 58.96’ sını oluşturduğu belirlenmiştir. Kırmızı ete ve kuru gıdalara yapılacak harcamaların ise, beslenme hizmetleri içerisinde en fazla payı (% 28.92) alacağı görülmektedir. Hastanede sadece gıdaya yapılacak günlük kişi başına yaklaşık maliyetin 3,15 YTL olduğu bulunmuştur. Bu değere özellikle çalıştırılacak personel giderleri ve çeşitli işletme masraflarının da ilave edilmesiyle özelleştirmeler için de gerekli olan, günlük ve toplam yaklaşık maliyetler belirlenmiştir. Sonuç olarak, hastanelerde hizmet kalitesinden taviz verilmemiş ancak, en uygun maliyette, güvenilir ve etkili beslenme hizmeti için yaklaşık maliyetlerin doğru belirlenmesi gerekir. Bunun için hastane yönetimlerinin beslenme hizmetlerini detaylı olarak takip etmesi ve değerlendirmesi gereklidir. Ayrıca, bu araştırma sonucu hastaneye verilen beslenme hizmeti maliyet analizlerinin sunulması, diğer hastanelerle de beslenme hizmetlerini karşılaştırma olanağı sunacaktır.