Konya Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Konya, Türkiye, Eposta: ydurduran@selcuk.edu.tr

ABSTRACT

Objectives: The study was aimed to assess whether monitoring of pregnant women and infants were appropriate according to the protocols in the field.

Materials and methods: This cross-sectional study was performed in Konya city center. In 2006, sample size was calculated for pre-natal care in urban population (n=175). Same sample size was used as a base for infants. The neighborhoods from which the clusters were to be taken were selected randomly. Same sample size and progress were also used in 2011. Data were collected by face-to-face interview with the pregnant and mothers.

Results: The average week of pregnancy was 25±9. The percentage of unmonitored pregnant was 23% in 2006 and 7% in 2011 (P<0.001). The median of monitoring were 2 and 3 in 2006 and 2011 respectively (P<0.001). The percentage of pregnant monitoring in accordance with monitoring protocol of Ministry of Health in terms of correct timing and proper numbers was 51% in 2006 and 79% in 2011 (P<0.001). Total antenatal care increased from 91% to 99% in five years (P<0.01). The mean age of infants involved into the study was 6±3 months. The percentage of unmonitored infants was 6% in 2006 and 2% in 2011 (P<0.01). The median of monitoring was 3 in 2006 and 4 in 2011 (P<0.01). The percentage of monitoring proper to the time intervals stated in protocols decreased from 33% to 18% (P<0.01).

Conclusion: While most parameters of pregnant and infant monitoring increased in urban population, the percentage of in-time monitoring decreased.

Key words: Pregnant, infant, monitoring, primary healthcare, Konya

ÖZET

Amaç: Bu çalışmada, gebe izlemlerinin gebelik haftasına ve bebek izlemlerinin bebeğin ayına uygun olarak yapılıp yapılmadığının sahada değerlendirilmesi amaçlandı.

Gereç ve yöntem: Bu tekrarlayan kesitsel araştırma, Konya il merkezinde yapıldı. 2006 yılında gebeler için örnek büyüklüğü, kentsel toplumda bilinen doğum öncesi bakım alma oranı dikkate alınarak hesaplandı (n=175). Bebekler için de aynı örnek büyüklüğü temel alındı. Kümelerin alınacağı mahalleler, rasgele belirlendi. 2011 yılında da aynı örnek hacmi ve aynı süreç uygulandı. Veriler, gebe ve bebek anneleriyle yüz yüze görüşülerek toplandı.

Bulgular: Araştırmaya alınan gebelerin gebelik haftası ortalaması 25±9 idi. 2006 yılında izlenmeyen gebe oranı % 23 iken 2011’de % 7 idi (P<0.001). 2006 ve 2011 yıllarında ortanca gebe izlem sayısı sırasıyla 2 ve 3’tü (P<0.001). Gebelerin, Sağlık Bakanlığının protokollerine göre, vaktinde ve uygun sayıda izlenme oranı 2006’da % 51, 2011’de % 79 idi (P<0.001). Hekim ve ebe-hemşire izlemleri birlikte ele alındığında antenatal bakım alma oranı 5 yıl içinde % 91’den % 99’a yükselmişti (P<0.01). Araştırmaya dâhil edilen bebeklerin yaş ortalaması 6±3 ay idi. Hiç izlenmeyen bebek oranı 2006’de % 6, 2011’de % 2’ydi (P<0.01). Ortanca bebek izlem sayısı 2006’da 3 iken 2011’de 4’tü (P<0.01). Protokolde belirtilen aralıklara uygun izlenme oranı % 33’den % 18’e düştüğü hesaplandı (P<0.01).

Sonuç: Kentsel toplumda gebe ve bebek izlem parametrelerinin çoğu artış gösterirken, bebeklerin vaktinde izlem oranında sağlıkta dönüşüm sonrasında gerileme olmuştur.

Anahtar kelimeler: Gebe, bebek, izlem, birinci basamak, Konya