Aylin Kont Özhan, Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk İmmunoloji ve Alerji Hastalıkları Bilim Dalı Çiftlikköy Kampüsü, 33110 Mersin, Türkiye e-mail: aylinkont@hotmail.com                

Clinical and Demographic Features of Food Protein-Induced Allergic Proctocolitis in Children: A Single Center Experience

Abstract

Objective: Food protein-induced proctocolitis (BPIAP) is a food allergy that occurs frequently in apparently healthy infants and is characterized by bloody stools, usually in the first six months of life. In this study, we aimed to evaluate the clinical and laboratory findings of patients who presented to our clinic with bloody stools and were diagnosed with BPIAP, and to provide clinicians with more information about the typical presentation, nutritional management strategies and prognosis.

Method: The records of 48 patients diagnosed with BPIAP who applied to the Pediatric Immunology and Allergy Clinic of Mersin University Faculty of Medicine with the complaint of bloody stool between January 2020 and January 2023 were retrospectively reviewed. Patients' age, gender, birth characteristics, age at diagnosis, symptoms, age at onset of symptoms, diet, nutritional history, accompanying allergic diseases, physical examination findings, presence of eosinophilia, total immunoglobulin E (IgE) level, skin prick test, atopy, food-specific IgE levels, oral food challenge test, food elimination applied, elimination diet duration, tolerance development time and age were recorded.

Results: A total of 48 patients diagnosed with BPIAP were included in the study; 29 (60%) of which were males and 19 (40%) were females. The median ages at symptom onset and the diagnosis were three months (25-75 percentile: 2-4 months), and four months (25-75 percentile: 2.25-6 months) respectively. While 30 (62.5%) infants with symptoms were breastfed only, 12 (25%) received both breast milk and formula. The most common associated atopic disease was atopic dermatitis (n=8, 16.6%). While bloody stools were observed in all patients, six (12.5%) patients only had bloody stools and 22 patients (45.8%) had additional mucus. The most common cause was cow's milk (n=34, 70.8%) and it was the sole culprit in 29 patients (60.4%). The second most common trigger was eggs (n=15, 31.25%). Elimination of cow's milk protein was performed in 34 patients (70.8%). Six of these patients (17.6%) received a cow's milk elimination diet alone, whereas 18 patients (52.9%) received a highly hydrolyzed formula (eHF) in addition to the elimination diet, and 10 patients (29.4%) received an amino acid-based formula (AAF). Single elimination, was performed for eggs in 11 patients (23%), walnuts in one patient (2%), sesame in one patient (2%), and chicken meat in one patient (2%). In our study, tolerance developed in 39 patients (81.3%). The median age of tolerance development in patients was 12 months (25-75th percentile: 10-18 months).

Conclusion: Although the prognosis of BPIAP is good, symptoms cause great concern among physicians and families, followed by unnecessary tests and invasive procedures. Milk and eggs are the most commonly responsible foods, however it should be kept in mind that different foods such as chicken, walnuts and sesame can cause BPIAP. Our study confirms the good clinical course of BPIAP. Although tolerance usually develops within the first year, symptoms may persist longer in some patients. Therefore, patients should be followed for a longer period.

Keywords: Food allergy, allergic proctocolitis, bloody stools, cow's milk allergy.

Çocuklarda Besin Proteini İlişkili Alerjik Proktokolitin Klinik ve Demografik Özellikleri: Tek Merkez Deneyimi

Öz

Giriş ve Amaç: Besin proteini ilişkili proktokolit (BPİAP), sağlıklı görünen bebeklerde sık karşılaşılan, genellikle yaşamın ilk altı ayında kanlı dışkılama ile karakterize bir besin alerjisidir. Bu çalışmada kliniğimize kanlı dışkılama şikayeti ile başvuran ve BPİAP tanısı konulan hastaların klinik ve laboratuvar bulguları değerlendirilerek özellikle klinisyenlere tipik sunum, beslenme yönetimi stratejileri ve prognoz hakkında daha fazla bilgi sağlanması amaçlanmıştır.

Yöntemler: Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk İmmünoloji ve Alerji Kliniği’nde Ocak 2020-Ocak 2023 tarihleri arasında kanlı dışkılama ile başvuran ve BPİAP tanısı konulan 48 hastanın dosyaları retrospektif olarak değerlendirildi. Hastaların yaşı, cinsiyeti, doğum özellikleri, tanı yaşı, semptomları, semptomların başlangıç yaşı, beslenme şekli, beslenme öyküsü, eşlik eden alerjik hastalıkları, fizik muayene bulguları, eozinofili varlığı, total immünglobulin E (IgE) düzeyi, deri prik testi, besin spesifik IgE düzeyleri, besin yükleme testi, uygulanan besin eliminasyonu, eliminasyon diyeti süresi, tolerans gelişme süresi ve yaşı kayıt altına alındı.

Bulgular: Çalışmaya 29 (%60) erkek, 19 (%40) kız olmak üzere toplam 48 BPİAP tanısı alan olgu dahil edildi. Semptomların başlama yaşı median üç ay (25-75 persentil: 2-4 ay), tanı alma yaşı ise median dört aydı (25-75 persentil: 2,25-6 ay). Semptomlar bebeklerin 30’unda (%62,5) sadece anne sütü ile beslenirken, 12’sinde (%25) ise hem anne sütü hem de formula mama alırken ortaya çıktı. En sık eşlik eden atopik hastalık ise atopik dermatit idi (n=8, %16,6). Tüm hastalarda kanlı gaita görülürken, altı hastada (%12,5) sadece kanlı gaita, 22 hastada (%45,8) ek olarak mukus vardı. En yaygın neden olan besin inek sütüydü (n=34, %70,8) ve 29 hastada (%60,4) tek başına sorumluydu. İkinci sorumlu besin ise yumurtaydı (n=15, %31,25). İnek sütü proteini eliminasyonu 34 hastada (%70,8) uygulandı. Bu hastaların altısı (%17,6) tek başına inek sütü eliminasyon diyeti yaparken, 18 hastada (%52,9) eliminasyon diyetine ek olarak ileri derecede hidrolize formula (eHF), 10 hastada (%29,4) ise aminoasit bazlı formula (AAF) verildi. Tekli eliminasyon, süt dışında 11 hastada (%23) yumurta, bir hasta da ceviz (%2), bir hastada susam (%2) ve bir hastada tavuk (%2) için uygulandı. Çalışmamızda toplam 39 hastada (%81,3) tolerans gelişti. Hastalarda median tolerans gelişme yaşı 12 ay (25-75 persentil: 10-18 ay) idi.

Sonuç: BPİAP’ın prognozu iyi olmasına rağmen semptomlar hekimlerde ve ailelerde ciddi bir kaygıya yol açmakta, bunu gereksiz tetkikler ve invaziv girişimler takip etmektedir. Süt ve yumurta en sık sorumlu besinler olmakla birlikte tavuk, ceviz, susam gibi farklı besinlerinde BPİAP’a neden olabileceği akılda tutulmalıdır. Çalışmamız, BPİAP’ın iyi klinik seyrini desteklemektedir. Tolerans genellikle ilk bir yıl içinde gelişmekle birlikte bazı hastalarda semptomlar daha uzun süre devam edebilir. Bu nedenle hastalar daha uzun süre takip edilmelidir.

Anahtar kelimeler: Besin alerjisi, alerjik proktokolit, kanlı dışkılama, inek sütü alerjisi

Dicle Med J  2023; 50 (4): 568-577

Doi: 10.5798/dicletip.1412114