Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı, Diyarbakır Email: drselmayazici@yahoo.com

ABSTRACT

Objective: Cardiac involvement occurs due to the disease itself and secondary to the used drugs, and commonly develops silent in rheumatoid arthritis (RA). In this study, it was investigated the presence of cardiac involvement by non-invasive electrophysiological parameters.

Materials and Methods: 49 patients with RA and agematched 28 healthy subjects as control group were enrolled to this study. Clinical and laboratory parameters of all subjects were assessed and 24-hour electrocardiographic Holter monitoring were performed.

Results: Minimum, maximum and mean heart rate were signifi cantly higher (p<0.05, p<0.01, p<0.01, respectively), while maximum QT interval were signifi cantly lower in patients with RA compared to controls (p<0.05). P wave parameters (P maximum, P minimum and P dispersion) were similar both groups. In correlation analysis, there was only signifi cant negative association between erythrocyte sedimentation rate and corrected QT dispersion (r=0.317, p<0.05). However, it was not found any association between P wave and QT parameters and other anyone of clinical or laboratory parameters.

Conclusion: There is modest role of non-invasive parameters such as QT dispersion in assessment of cardiovascular risk and prediction of sudden cardiac dead risk in addition to the traditional risk factors in patients with RA. However, prospective, larger and long term studies which include different patient groups are needed to obtain more accurate conclusions.

Key words: Rheumatoid arthritis, Holter electrocardiography, QT dispersion, heart rate variability.

Romatoid artritli hastalarda kardiyak tutulumun noninvaziv elektrofi zyolojik parametrelerle değerlendirilmesi

ÖZET

Amaç: Romatoid artrit (RA)’te hem hastalığa ve hem de kullanılan ilaçlara bağlı olarak kalp tutulumu olabilmekte ve çoğunlukla sessiz seyretmektedir. Bu çalısmada RA’li hastalarda non-invaziv elektrofi zyolojik parametreler aracılığıyla kardiyak etkilenimin varlığı arastırıldı.

Gereç ve yöntemler: Bu çalısmaya benzer yasta 49 RA’li hasta ve 28 sağlıklı birey kontrol grubu olarak alındı. Tüm bireyler klinik ve laboratuar parametreleri açısından değerlendirildi ve 24 saatlik Holter elektrokardiografi k monitorizasyonları yapıldı.

Bulgular: Maksimum QT aralığı kontrollere göre RA’lı hastalarda daha düsük iken (p<0.05), minimum, maksimum ve ortalama kalp hızı (sırasıyla; p<0.05, p<0.01, p<0.01) ise daha yüksekti. P dalga parametreleri (P maksimum, P minimum and P dispersiyonu) her iki grupta benzerdi. Korelasyon analizlerinde sadece düzeltilmis QT dispersiyonu ile eritrosit sedimantasyon hızı arasında anlamlı ters bir iliski mevcuttu (p<0.05). Bununla beraber, P dalga süresi ve QT parametreleri ile herhangi bir klinik veya laboratuar parametresi arasında anlamlı bir iliski bulunmadı (p>0.05).

Sonuç: Romatoid artritli hastalarda QT dispersiyonu gibi nonivaziv parametrelerin geleneksel risk faktörlerine ek olarak kardiyovasküler riskin değerlendirilmesi ve ani kardiyak ölüm riskinin öngörülmesinde ılımlı bir rolü olabilir.Fakat daha kesin bir yargı için farklı ve daha fazla sayıda içeren, prospektif ve uzun süreli çalısmalara gereksinim vardır.

Anahtar kelimeler: Romatoid artrit, Holter elektrokardiografi , QT dispersiyonu, kalp hızı değişkenliği

Dicle Med J  2010;37 (3):228-235

doi: 10.5798/diclemedj.0921.2010.03.