Dicle Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Nöroloji Anabilim Dalı, Diyarbakır, Türkiye Email: drabdullahacar@hotmail.com

ABSTRACT

Objectives: Neurotoxicity due to isoniazide (INH) and streptomycin has been reported. Experimental studies reported that sildenafil can reduce toxic effects of some drugs. The aim of this study was to investigate the pos­sible toxic effects of long-term streptomycin and INH use and probable protective effects of sildenafil on the rat brain and cerebellum.

Materials and methods: In this study, 78 rats were di­vided into eight groups as follows; control group (n=10), INH group (n=10), streptomycin group (n=10), INH + streptomycin group (n=10), sildenafil group (n=10), INH+sildenafil group (n=10), streptomycin+sildenafil group (n=8) and INH+streptomycin + sildenafil group (n=10). At the end of 30 days of the treatment, the brain and cerebellar tissues of the rats were examined histo­pathologically. On the all tissues, inflammation, edema, congestion, degeneration and necrosis were investigated under a light microscope by the same pathologist blinded to the experimental groups.

Results: Degeneration was significantly more prominent in the streptomycin group compared with the control group (respectively, p=0.002, p<0.001) on the cerebellum and cerebrum of the rats. INH+streptomycin group showed increased degenerative changes in the brain tissues compared with the INH group (p=0.006). Cerebellar de­generation on the INH+streptomycin+sildenafil group was the most obvious when compared to the control group (p=0.001) and degenerative changes was more obvious in the INH+streptomycin+sildenafil group when compared to the INH+streptomycin group (p=0.032).

Conclusion: INH and streptomycin combination showed increased neurotoxicity in the rats. However, sildenafil worsened this neurotoxicity. Electron microscopic and im­munohistochemical further studies are needed to investi­gate some aspects of this toxicity.

Key words: Isoniazid, streptomycin, sildenafil, neurotox­icity, histopathology

Sıçanlarda izoniazid ve streptomisin nörotoksisitesine sildenafil’in etkileri

ÖZET

Amaç: İzoniazid (İNH) ve streptomisin (STR) kombinas­yonuna bağlı nörotoksisite bildirilmiştir. Sildenafil’in (SLD) deneysel olarak bazı ilaç toksisitelerini azaltabildiği öne sürülmüştür. Çalışmada amacımız; uzun süreli İNH ve STR verilen sıçanların beyninde ve serebellumunda tok­sik etki olup olmadığı ve olası bu toksisite üzerine SLD’nin etkisini araştırmaktır.

Gereç ve yöntem: Bu çalışmada 78 sıçan; kontrol grubu (n= 10), İNH grubu (n= 10), STR grubu (n= 10), İNH + STR - (n= 10), SLD (n= 10), İNH + SLD (n= 10), STR + SLD (n= 8), İNH + STR + SLD (n= 10) grupları ola­rak sekiz gruba ayrıldı. İlaçlar 30 gün boyunca uygulan­dı. Sıçanların beyin ve serebellumu histopatolojik olarak incelendi. Beyin ve serebellum dokusunda; inflamasyon, ödem, konjesyon, dejenerasyon ve nekroz bulguları araş­tırıldı. Histopatolojik değerlendirme çalışma gruplarından habersiz tek bir patolog tarafından değerlendirildi.

Bulgular: STR grubu sıçan beyninde ve serebellumunda kontrol grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı yüksek dejenerasyon bulundu (sırayla, p=0.002, p<0.001). İNH + STR grubu İNH grubu ile karşılaştırıldığında sıçan beynin­de dejeneratif bulgularda artış bulundu (p=0.006). Kontrol grubuna göre İNH + STR + SLD grubunda serebellumda dejenerasyon bulguları İNH+STR grubuna göre daha be­lirgindi (p=0.001). İNH + STR + SLD grubunda İNH + STR grubuna göre serebellumda dejenerasyon bulgularında istatistiksel olarak anlamlı artış bulundu (p=0.032).

Sonuç: İNH ve STR kombinasyonunun sıçanlarda nö­rotoksisitesiteyi artırdığı görüldü. Ayrıca; SLD’nin INH ve STR kombinasyonundaki nörotoksisiteyi daha da kötüleş­tirdiği saptandı. Ancak bu toksisite boyutlarının elektron mikroskopi ve immünohistokimyasal yöntemlerle araştırıl­masına gereksinim vardır.

Anahtar kelimeler: İzoniazid, streptomisin, sildenafil, nö­rotoksisite, histopatoloji

Dicle Med J  2011;38 (2):215-221

doi: 10.5798/diclemedj.0921.2011.02.0017