Ankara Üniv. Ecz. Fak.Farmakoloji A.D. / Ankara Email: aceylan@pharmacy.ankara.edu.tr

Menopause and diabetes are conditions producing free radicals independently from each other. Estrogen replacement therapy which widely used in postmenopausal period has beneficial effects because of its antioxidant property. The study groups were as follows: ovariectomy (n=8), ovariectomy+17β-östradiol (n=8), ovariectomy+diabetes (n=10) and ovariectomy+diabetes+17β-östradiol (n=8). Diabetes was induced by streptozotocin (45 mg/kg i.p.) and the treatment with 17β-östradiol (0.1 mg/kg/day) was started a week after ovariectomy. After–week long experimental period aortic and uterine tissues were collected from the animals and the malondialdehyde concentration, glutathione peroxidase and catalase activities were quantified. The treatment did not effect blood glucose concentrations, but increased plasma estradiol concentrations. Increased malondialdehyde concentrations were reduced by the treatment in aorta from diabetics and nondiabetics, but the treatment increased malondialdehyde concentrations in nondiabetic uterine while were reducing in diabetic uterine. The treatment also reduced the increased activities of catalase and glutathione peroxidase in aorta from diabetics and nondiabetics, on the other hand the treatment increased the activities of those enzymes in uterine from diabetics and nondiabetics. Our results suggested that estrogen acts as an antioxidant or prooxidant depending on the tissues.

Östrojen Yerine Koyma Tedavisinin Overektomili ve Overektomili-Diyabetik Sıçanlarda Doku Lipid Peroksidasyonu ve Antioksidan Enzim Aktiviteleri Üzerine Etkisi

Menopoz ve diyabet, birbirinden bağımsız olarak serbest radikal üreten durumlardır. Postmenopozal dönemde kullanılan östrojen yerine koyma tedavisi, antioksidan özelliği nedeniyle pek çok yararlı etkiye sahiptir. Çalışma grupları: overektomi (n=8), overektomi+17β-östradiol (n=8), overektomi+diyabet (n=10) ve overektomi+diyabet+17β-östradiol (n=8) biçimindedir. Overektomiden 1 hafta sonra streptozotosin (45 mg/kg) ile diyabet oluşturulmuş ve sonrasında başlanan tedeavi 17β-östradiol (0.1 mg/kg /gün) ile oral olarak 8 hafta sürdürülmüştür. Süre sonunda hayvanların aort ve uterus dokuları alınmış, malondialdehit konsantrasyonu ile glutatyon peroksidaz ve katalaz aktiviteleri ölçülmüştür. Östrojen tedavisinin kan glukozu üzerine belirgin bir etkisinin olmadığı, tedavinin plazma östradiol konsantrasyonlarını yükselttiği saptanmıştır. Aortda diyabetik ve diyabetik olmayan overektomili gruplarda artmış olan malondialdehit konsantrasyonunun östrojen tedavisiyle düşürüldüğü, uterusta ise tedavinin diyabetik durumda malondialdehit konsantrasyonunu azaltırken, sadece overektomi yapılan hayvanlarda arttırdığı bulunmuştur. Östrojen tedavisinin, aortda artmış olan glutatyon peroksidaz ve katalaz aktivitelerini düşürdüğü, uterusta ise arttırdığı görülmüştür. Sonuçlarımız, tedavinin doku çeşidine göre prooksidan ya da antioksidan gibi davrandığını göstermektedir.